Aanbiedingsbrief

Het jaar 2022 sluiten we per saldo af met een voordelig resultaat van € 3,81 miljoen ten opzichte van de vastgestelde begroting. Hiervan is € -131.000 (Zomernota 2022) en € -781.000 (Najaarsnota 2022) al eerder aan de raad voorgelegd en verwerkt in een bijstelling van de begroting.

Het saldo in de jaarrekening 2022 van € 4,7 miljoen geven we hieronder weer in een overzicht en lichten we toe op hoofdlijnen.

Het resultaat betreft voor € 2,9 miljoen nog niet uitgevoerde werkzaamheden, waarvoor in de begroting 2023 geen middelen zijn opgenomen. Hiervoor wordt een resultaatbestemming aangevraagd.

De belangrijkste afwijkingen zijn hieronder opgesomd. De toelichting op de afwijkingen treft u aan in de betreffende programma's:

Programma dienstbaar per saldo € 669.500 voordelig

• Saldo december circulaire 2022: € 452.000
• Vrijval taakmutaties algemene uitkering: € 70.000
• Vrijval van de stelpost voor onvoorziene uitgaven: € 56.000
• Vrijval coronamiddelen en budget voor crises: € 100.000
• Secretarieleges burgerzaken: € 50.000
• Storting in pensioenvoorziening wethouders: € -110.000

Programma zorgzaam en levendig per saldo € 2.145.000 voordelig

• Lagere uitgaven voor arbeidsparticipatie en leenbijstand: € 180.000 (€ 35.500 structureel)
• Minder kosten voor statushouders en inburgering/inzet Oekraïne gelden: € 165.000
• Lagere uitgaven voor leerlingenvervoer: € 21.000

• Nog niet ingezette middelen energietoeslag en minder kosten bijzondere bijstand: € 590.000

• Lagere uitgaven voor Wmo-zorg: € 638.000
• Lagere uitgaven voor Jeugdzorg: € 194.000
• Erfgoedbeleid en bijdrage GGD: € 68.000
• Positieve eindafrekening WSW bedrijf: € 80.000
• Lagere salariskosten door bijdrage Rijk in uitvoeringskosten Oekraïne en energietoeslag: € 240.000

Programma mooi en duurzaam per saldo € 1.114.000 voordelig

• Lagere kosten openbare verlichting: € 30.000
• Minder opbrengst leges omgevingsvergunningen: € -85.000
• Meer opbrengst leges begraafplaatsen: € 120.000
• Lagere uitgaven wegenonderhoud: € 550.000
• Meer pachtopbrengsten en verkoop onroerend goed: € 92.000
• Meeropbrengsten toeristenbelasting en havengelden: € 62.000
• Nog niet ingezette middelen klimaatadaptatie en woonaanjager: € 237.000
• Voordelige afrekening bijdrage Omgevingsdienst: € 82.000

Overhead per saldo € 420.000 voordelig

• Niet ingezette middelen voor organisatieontwikkeling: € 126.000
• Positieve eindafrekening bijdrage aan SSC Ons: € 163.000
• Niet ingezette middelen Wet open overheid en audits: € 51.000

Dekkingsmiddelen per saldo € 374.000 voordelig

• Meeropbrengst belastingen en dividend: € 65.000
• Nog niet ingezet budget voor hoge energielasten: € 264.000
• Vrijval stelpost afschrijvingen: € 123.000
• Vormen verplichte voorziening voor verlofsparen: € -100.000

Op grond van het budgetrecht bepaalt de gemeenteraad of een budget overgeheveld mag worden naar het volgende jaar, zodat het alsnog wordt ingezet voor de te realiseren doelen.

Voorstel

• Bij deze jaarrekening stellen we de raad voor om van het positieve resultaat van € 4,7 miljoen een bedrag van € 2,3 miljoen opnieuw beschikbaar te stellen voor het jaar 2023.  Bij de najaarsnota 2022 is reeds een bedrag van € 414.000 (o.a. voor klimaatadaptatie, Omgevingswet en Wet kwaliteitsborging bouw) opnieuw beschikbaar gesteld voor uitgaven in 2022. Dit betekent dat totaal een bedrag van € 2,7 miljoen opnieuw beschikbaar is voor uitgaven in 2023.
• We stellen voor de meerinkomsten van € 70.000 uit degeneratievergoedingen te storten in een te vormen reserve degeneratiekosten voor toekomstige onderhoudskosten aan wegen en straten.
• We stellen voor de vrijgevallen middelen van € 506.000 van de Regio voor beschermd wonen toe te voegen aan de reserve Sociaal Domein.
• We stellen voor het voordeel op de reis- en verblijfkosten ad. € 88.000 te storten in een te vormen reserve hybride werken, ter dekking van de kosten voortvloeiend uit de regeling vergoeding inrichting thuiswerkplek.
• Ten slotte stellen we voor om het resterende saldo van € 1,7 miljoen toe te voegen aan de algemene reserve.

Specificatie overhevelen budgetten

De specifieke doelen voor het overhevelen van budgetten naar 2023 zijn:

Bedragen in €

Integriteit, Openbaarheid en geheimhouding

De gemeenteraad heeft de nieuwe gedragscodes integriteit voor dagelijks bestuurders en politieke bestuurders Zwartewaterland vastgesteld. Integriteit is een onderwerp dat de laatste jaren veel aandacht krijgt. In de nieuwe gedragscodes zijn een aantal onderwerpen duidelijker omschreven, bijvoorbeeld rondom de melding van nevenfuncties. Ook is in de nieuwe codes meer aandacht voor naleving van de gedragscodes, waaronder het periodiek bespreken van het thema integriteit.

Op 1 mei 2022 is de Wet open overheid (Woo) in werking getreden. Deze vervangt de Wet openbaarheid van bestuur (Wob). Openbaarheid en transparantie is bij ons het uitgangspunt. In de praktijk merken we dat een veelvuldig beroep op de Woo wel een merkbaar beslag legt op de beschikbare capaciteit in onze organisatie.
Voor het eerst is in onze jaarverantwoording een openbaarheidsparagraaf opgenomen. Deze is voorgeschreven door de Wet open overheid (Woo) die op 1 mei 2022 in werking is getreden en de Wet openbaarheid van bestuur (Wob) vervangt. Bestuursorganen dienen in de jaarlijkse begroting aandacht te besteden aan de beleidsvoornemens inzake de uitvoering van deze wet en in de jaarlijkse verantwoording verslag te doen van de uitvoering ervan.

In het verlengde hiervan is met ingang van 1 mei 2022 een Woo-contactpersoon aangewezen om vragen van inwoners te beantwoorden. De rol van de Woo-contactpersoon is centraal in de organisatie belegd. Eenieder kan een Woo-verzoek elektronisch indienen via een formulier op onze website. Om overschrijding van de behandeltermijn van Woo-verzoeken te voorkomen, gaan we het proces begin 2023 efficiënter inrichten.

Openbaarheid is in het openbaar bestuur het uitgangspunt. Toch kunnen er goede redenen zijn om stukken niet openbaar te maken, bijvoorbeeld als dit de economische belangen van de gemeente kan schaden. Via het vaststellen van het Protocol geheimhouding in het voorjaar van 2022 heeft de raad duidelijke en werkbare afspraken gemaakt over het geheimhouden van stukken. Als vervolgstap is de verordening op de informatiecommissie eind 2022 vastgesteld. Dit geeft de juridische grondslag om -als dit nodig is- onder formele geheimhouding informatie met elkaar te delen.

Informatiebeveiliging en privacy

Er is meer aandacht besteed aan het borgen van informatieveiligheid en privacy in de werkprocessen. Er is gefocust op controle en aanpassing van gemaakte afspraken met (keten)partners. Deze onderwerpen nemen we in een steeds eerder stadium mee bij nieuwe ontwikkelingen. In 2022 is verdere invulling gegeven aan de Baseline Informatiebeveiliging Overheden (BIO) en de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG). Op het vlak van privacy en de AVG is met name geïnvesteerd in het borgen van de technische en organisatorische beveiliging van de gegevens. We creëren meer bewustzijn in de organisatie door in gesprek te gaan met medewerkers die verwerkingen (gaan doen).  Ook toetsten we via Data protection impact assessments (DPIA's) hoe we  met gegevens omgaan in het kader van de privacy en gaven we advies over verwerkersovereenkomsten.

Participatie

In onze samenleving is er sprake van een hoge participatie. Veel inwoners zijn bereid de handen uit de mouwen te steken en om te zien naar elkaar. De betrokkenheid en inbreng bij gemeentelijke voornemens en plannen is groot. In 2022 zijn we gestart met het opstellen van een organisatie-brede visie op participatie. Deze visie gaat in op de kaders, uitgangspunten en ambities in de gemeente Zwartewaterland als het gaat om verschillende vormen van burgerinitiatief.
Tevens is uitvoering gegeven aan de wens om burgerraadsleden te kunnen benoemen. Geïnteresseerde inwoners worden op deze wijze meer betrokken bij de lokale politiek. Deze mogelijkheid is opgenomen in het nieuwe reglement van orde voor de vergaderingen en andere werkzaamheden van de raad. Waarmee het reglement weer actueel is, aansluit op de gewijzigde vergaderstructuur en de meest recente modelverordening van de VNG. Begin december zijn voor de verschillende fracties burgerraadsleden benoemd en beëdigd.

Communicatie en dienstverlening

We willen een dienstbare gemeente zijn, een nabije overheid die bereikbaar en benaderbaar is voor onze inwoners bij het oplossen van problemen. Bij de informatie die wij verspreiden op de sociale media gebruiken wij een vaste en herkenbare stijl die aansluit bij de huisstijl van de gemeente. We zetten de sociale media doelgroepgericht in. Met aantrekkelijke berichten en gerichte advertenties weten we steeds meer inwoners te bereiken. In 2022 bereikten we ruim twee keer meer inwoners op Facebook en ruim vier keer meer inwoners op Instagram dan een jaar eerder.
We verstuurden opnieuw meer persberichten dan in het jaar ervoor.

Eenvoudig, begrijpelijk en betrouwbaar communiceren is standaard onderdeel van ons werkproces. In 2022 hebben we veel webpagina's vernieuwd en toegankelijker gemaakt. De publicatie in de Stadskoerier hebben we omgevormd tot een moderne en makkelijk leesbare informatiepagina. Ook in onze andere uitingen hielden we het taalgebruik zo eenvoudig mogelijk en schreven we op taalniveau B1.

We zijn gestart met het ontwikkelen van de visie op onze dienstverlening. Tijdens een informatiebijeenkomst is met de raad het gesprek gevoerd over de kaders voor de visie. Ook heeft de raad aan kunnen geven wat zij belangrijk vindt voor (het traject van) de visie en wat zij daarin wil meegeven. De uitkomsten worden meegenomen in de verdere uitwerking van het traject in 2023.

Digitale agenda

Via het programma digitale agenda Zwartewaterland werken wij aan de verdere verbetering van de gemeentelijke dienstverlening. In 2022 zijn diverse projecten afgerond die bijdragen aan het voldoen aan wettelijke eisen, een gezonde bedrijfsvoering en continuïteit en verbetering van de dienstverlening. Ook zijn projecten uitgevoerd om het tijd- en plaatsonafhankelijk werken beter mogelijk te maken. Voorbeelden hiervan zijn de:

• afronding van de overdracht van het technisch ict-beheer naar het Shared Service Center ONS. Het technisch beheer van onze informatietechnologie is ondergebracht bij deze serviceorganisatie, waarin wij als partner participeren.
• start van het meerjarig programma voor de digitaliseringswetten zoals de Wet Open Overheid (WOO), de archiefwet en de Wet Modernisering elektronisch bestuurlijk verkeer
• implementatie van een Digitaal nachtregister
• vervanging van het intranet door Sharepoint.

Verder zijn we gestart met het meerjarig programma voor de digitaliseringswetten zoals de WOO, de archiefwet en de Wet modernisering elektronisch bestuurlijk verkeer. Afgelopen jaar is een basaal WOO-proces en tool ter anonimisering geïmplementeerd.

Personeel

De veranderende rol van de overheid in de participatiesamenleving is een belangrijk element van het personeelsbeleid van de gemeente. De geformuleerde kernwaarden (Participatief, Integer, Integraal en Kwaliteitsgericht) zijn daarbij een belangrijke leidraad. In de gevoerde gesprekken met medewerkers en op het gebied van scholing en training is veel aandacht voor de gewenste werkwijze: het leveren van een hoogwaardige en klantgerichte dienstverlening, het stimuleren van inwonersinitiatief en het betrekken van inwoners, organisaties en instellingen bij plannen en beleid.

We faciliteren het tijd- en plaatsonafhankelijk werken voor onze medewerkers. Hiervoor hebben we in 2022 een regeling vastgesteld. Om flexibeler en efficiënter met de schaarse werkplekken om te gaan is in het gemeentehuis in Hasselt een pilot gestart. Op de tweede etage is een ruimte ingericht met flexibele werkplekken, concentratiewerkplekken en cabines voor telefonisch overleg. Tevens is ruimte gecreëerd voor (informele) ontmoetingen en besprekingen. Verder ondersteunen we het plaats- en tijdonafhankelijk werken met laptops en mobiele telefoons voor alle medewerkers en iPads voor de buitendienst. De vaste werkplekinrichting is bij de meeste functies uitgefaseerd. In 2023 betrekken we de uitkomsten van de pilot bij de toekomstige inrichting van de kantoorwerkplek. Naast de mogelijkheid om thuis te werken vinden we het belangrijk dat de binding met de gemeente, de collega's en de betrokkenheid bij de samenleving behouden blijft. We streven dan ook telkens naar een optimale mix tussen werken thuis en aanwezigheid op de werkplek.

Op de arbeidsmarkt is sprake van een personeelstekort. Ook in onze organisatie moeten wij veel moeite doen om functies in te vullen. Wij hebben tijdelijk een recruiter aangetrokken die zich speciaal richt op het vinden en aan ons binden van goed gekwalificeerd personeel. Daarnaast zijn we in 2022 gestart met het opstellen van een strategische HR-agenda voor het ontwikkelen en toerusten van onze medewerkers op de complexe uitdagingen waarmee we als gemeentelijke overheid te maken hebben.

Financieel gezond, lagere schuldquote en interbestuurlijk toezicht

Voor het behoud van een structureel gezonde financiële positie is in deze raadsperiode bijzondere aandacht voor onze schuldquote. Eind 2022 bedraagt de schuldquote 71%. Deze is daarmee ruimschoots gedaald tot onder de beoogde maximale streefwaarde. De verwachting is wel dat deze schuldquote op termijn oploopt om de versnelling voor de woningbouw te kunnen voorfinancieren.
Door het positieve resultaat over 2022 en een toevoeging aan de algemene reserve stijgt het eigen vermogen van de gemeente Zwartewaterland. Er is hierdoor een goede uitgangsposities om incidentele tegenvallers op te vangen.
De provincie heeft op een aantal terreinen een toezichtstaak op de gemeenten. Naast het domein financiën betreft dit de domeinen Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo), Wet ruimtelijke ordening (Wro), monumenten, informatie- en archiefbeheer en huisvesting statushouders. Onze gemeente scoort in 2022 op alle domeinen groen.

Ontmoeting in een vitaal centrum

Met onze leefbaarheidsplannen versterken we het toerisme in de kernen en de ontmoeting, verbinding en betrokkenheid van inwoners. De leefbaarheidsplannen brengen de gemeente en de inwoners dichter bij elkaar. Veel mensen zijn betrokken bij de plannen en werken mee aan de uitvoering. Daar waar het kan, koppelen we de projecten aan de beheersopgaven van onze gemeente.

Genemuiden

De (her-)inrichting van de Jan van Arkelstraat in Genemuiden is in 2022 afgerond. Daarmee is de veiligheid en toegankelijkheid van deze doorgaande weg verbeterd. Ook is een regenwaterriolering aangelegd met het oog op klimaatbestendigheid. De groenvakken zijn ingericht. Dat geldt ook voor de speel- en ontmoetingsplek op de groenveldjes ter hoogte van de Oranjestraat. Dit project is met buurtparticipatie tot stand gekomen.

Inwoners en bezoekers kunnen genieten van de vernieuwde omgeving rond de Binnenhaven van Genemuiden. De haven is compleet vernieuwd. De haven is gebaggerd, de nieuwe damwanden zijn vernieuwd. De oeverconstructies zijn vervangen en de kades zijn ingericht. Het aantal ligplaatsen is uitgebreid. Nieuwe bankjes en mooie verlichting verhogen de sfeer rondom de haven.

De historische petroleumkelder bij de haven nodigt nog meer uit tot een bezoek. Op vier korte films wordt het verhaal van Genemuiden verteld. Ze zijn via QR-codes ook te bekijken via de stadswandeling door Genemuiden.

Hasselt

Drie historische panden aan de Heerengracht, Prinsengracht en de Hoogstraat en de fundamenten van de Veerpoort worden sinds vorig jaar sfeervol aangelicht. Er is een expositie over de Veerpoort en de stenen leeuwen gemaakt. Op de zwarte verwijzingsborden in het centrum zijn Jacobsschelpen geplaatst. Ook zijn fietsoplaadpunten toegevoegd bij het Oude Stadhuis en worden oplaadpunten voor bootjes aangelegd in de grachten.

De parkeerplaatsen op het Diamanten Bolwerk en het wandelpad langs het Diamanten Bolwerk zijn in 2022 gerealiseerd. Er wordt goed gebruik gemaakt van het wandelpad dat aan de Van Dedemlaan is aangelegd. De vergunning voor de restauratie van de monumentale stadsmuur op het Rondeel Grintwal is verleend, waarna met de restauratie kon worden begonnen.

Stichting In Arcadië heeft met inbreng van de Historische Vereniging een historisch onderzoek voor het Van Stolkspark in Hasselt uitgevoerd. Daarna is samen met een groep betrokkenen een ontwerp inrichtings- en verbeteringsplan gemaakt. Het monumentale karakter van het park wordt beter zichtbaar gemaakt.

Zwartsluis

Sluuspoort is een belangrijk toeristisch middelpunt in Zwartsluis. Er zijn drie toeristische arrangementen (wandelroutes) ontwikkeld, met aandacht voor de historische sluizen, het maritieme verleden van Zwartsluis en oude ambachten. De sfeer rondom de Sluuspoort wordt verhoogd, onder andere door het inrichten van een terras.
Watersporters beschikken sinds het voorjaar van 2022 aan de Handelskade over moderne stroompunten. Een nieuw havenmanagementsysteem helpt bij het in goede banen leiden van de stroom bootjestoeristen.

Er is met een werkgroep een voorlopig schetsontwerp gemaakt voor de inrichting van de omgeving van  het Grote Gat (De Piepertkolk) samen met de betrokken partners. Het schetsontwerp van Fortresse dient hiervoor als basis.

Bij toerbeurt krijgt een van de kernen of het buitengebied de gelegenheid om cheques uit te reiken voor goede ideeën die een impuls geven aan de leefbaarheid. Voor 2022 was de beurt aan Zwartsluis. Op 26 september vond de feestelijke uitreiking van de cheques plaats. Inwoners hebben met name gestemd op dorpscheques die meer kleur geven aan het centrumgebied. De cheque voor het maken van een plan van aanpak van het centrum kreeg de meeste stemmen. De andere cheques gaan o.a. naar projecten voor meer bloemen in het centrum.

Cultuur, recreëren en sport

Bij de realisatie van het uitvoeringsprogramma Oldematen - Zwartewatersklooster hebben we de inwoners betrokken. Een grondruilplan, buurtinrichtingsplan en infrastructuurplan zijn opgesteld.

Wij werken aan optimale wandel- en fietsverbindingen en wandel- en fietsroutestructuren. Het jaarlijkse onderhoud en de jaarlijkse schouwen hebben plaatsgevonden. We hebben provinciale cofinanciering verkregen voor de revisie van onze wandel- en fiets netwerken, waarmee we eind 2022 konden starten.

Diverse ondernemers uit Zwartewaterland doen mee aan het traject 'Smaakmakers van de IJsseldelta'. Dit levert nieuwe verkooppunten en producenten op van streekproducten. Vanuit de ANWB is in mei 2022 een IJsseldelta fietsvierdaagse georganiseerd. Een van de fietsroutes ging langs de Velde, Olde Maten en Wieden-Weerribben. We zijn aan de slag met het ontwikkelen van themaroutes door ons hele gebied. Het Wandelpad de Brommert is geopend. In juni was het Olde Maten Event met onder andere een markt met streekproducten.

In 2022 is gestart met een onderzoek naar het tapijtmuseum. In 2023 worden de uitkomsten hiervan verwacht.

In 2022 zijn diverse culturele activiteiten ontwikkeld en uitgevoerd door de toegekende middelen uit het Fonds Eenmalige Culturele Activiteiten (FECA).

Het budget voor de uitvoering van het Sport- en Beweegakkoord is eind 2022 beëindigd. In 2023 kan opnieuw een beroep worden gedaan op financiële ondersteuning voor de verschillende projecten die in samenwerking met maatschappelijke partners (zoals onderwijs) en verenigingen in 2022 succesvol zijn uitgevoerd. De middelen daarvoor kunnen worden aangevraagd via de brede SPUK regeling GALA/IZA: het Gezond en Actief Leven Akkoord en het Integraal Zorgakkoord.

Kerkenvisie

Het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen heeft in 2019 gevraagd om na te denken over de toekomst van het religieus erfgoed op het eigen grondgebied. Veel kerkeigenaren in Nederland zien zich geconfronteerd met leegstand van hun gebouwen. Wij hebben het kerkenbestand in onze gemeente geïnventariseerd en het document 'Kijk op de kerken in Zwartewaterland' opgesteld. In onze gemeente is slechts in zeer beperkte mate reden voor zorg over leegstand. Wel hebben we in de Kerkenvisie een aantal aanbevelingen opgenomen om in te spelen op actuele ontwikkelingen en het ontwikkelen van perspectieven voor de toekomst.
De Kerkenvisie is tot stand gekomen op basis van onderzoek, een aantal bezoeken ter plaatse  en gesprekken met en informatie van vertegenwoordigers van alle kerkgebouwen met een nog religieuze functie, historische verenigingen en andere deskundigen en betrokkenen. We hebben hierbij gebruik gemaakt van de hiervoor beschikbare decentralisatie-uitkering van de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed.

Zwembaden

Naar aanleiding van het eerste rapport Toekomst Zwembaden Zwartewaterland heeft Synarchis in 2022 een vervolgonderzoek uitgevoerd naar de haalbaarheid van een nieuw zwembad in Zwartsluis ten opzichte van de renovatievariant. In november 2022 is de raad geïnformeerd over de uitkomsten van dat onderzoek.   

Preventienota 'Samen zijn we Zwartewaterland'                                                                                                                                In 2022 is via een participatief traject gewerkt aan de ontwikkeling van de Preventienota 'Samen zijn we Zwartewaterland 2022-2028', die in juli 2022 door de raad is vastgesteld. De Preventienota omvat alle deelthema's in het sociaal domein. Door middel van verschillende inspiratiesessies zijn, in co-creatie met maatschappelijke organisaties en inwoners, de gezamenlijke ambities en doelen voor gezond wonen, leven en werken in Zwartewaterland tot stand gekomen. De ambities uit de Preventienota vormen tevens de letterlijke tekst van het Preventieakkoord, dat in januari 2023 door ongeveer 50 maatschappelijke organisaties is ondertekend bij het Agnieten College in Zwartsluis. Tijdens die bijeenkomst is ook een nieuw logo gelanceerd:Gezond&Gelukkig Zwartewaterland. De bedoeling is dat dit logo ook door de maatschappelijke organisaties wordt gebruikt. De hoofddoelstelling van het preventiebeleid is dat in 2028 88% van de inwoners de gezondheid als goed of zeer goed ervaart.
Ouderen

In 2022 zijn de gesprekken hervat met wijkverpleegkundigen om in het eerste kwartaal van 2023 het 'preventieve huisbezoekenproject' voor 80-jarigen op te starten in Zwartsluis. In het kader van het project Één tegen Eenzaamheid is in samenwerking met IJsselheem gewerkt aan een overzicht van bestaande voorzieningen en instrumenten. Op basis van deze inventarisatie wordt een plan van aanpak opgesteld voor het realiseren van een passend aanbod. Ook is er aandacht besteed aan eenzaamheid onder ouderen in het buitengebied, door middel van twee bijeenkomsten die samen met vrijwilligers uit het buitengebied zijn georganiseerd. Centrale thema's waren 'verbinding' en 'samen zijn'. Aan deze bijeenkomsten wordt een vervolg geven in 2023. In september 2022 zijn in de 'week van dementie' boottochten georganiseerd voor mensen met dementie en hun mantelzorgers. Verder zijn er trainingen georganiseerd voor inwoners over het omgaan met dementie in de samenleving. In 2022 zijn 622 mantelzorgcomplimenten uitgereikt, voornamelijk aan oudere mantelzorgers, maar ook aan jonge mantelzorgers.

Beschermd wonen     

2022 was het transitiejaar in de overgang van beschermd wonen naar beschermd thuis, waarbij de gemeente vanaf 2023 financieel en inhoudelijk verantwoordelijk is voor deze voorziening. Beschermd Thuis gaat uit van passende ondersteuning in de eigen woonomgeving in de vorm van ambulante woonbegeleiding en 24-uurs bereikbaarheid (7 dagen per week) in plaats van 24-uurs woonbegeleiding (beschermd wonen). In 2022 zijn in samenwerking met de regio(gemeenten) afspraken gemaakt over onder andere vroegsignalering, de toegang, de toewijzing, inkoop en indicatiestelling. Met de gemeente Staphorst en betrokken maatschappelijke organisaties is tevens een lokale agenda opgesteld met aandacht voor onder andere voldoende en adequaat aanbod van huisvesting, ondersteuning op maat, vroegsignalering en aandacht voor en acceptatie van de buurt/omgeving. Kortom, 'op papier' zijn de nodige stappen gezet, nu volgt de vertaalslag naar de praktijk.

Statushouders

Op 1 januari 2022 is de nieuwe Wet Inburgering in werking getreden, waarbij de gemeente de regie heeft over het inburgeringsproces. Een deel van de statushouders dat een woning heeft ontvangen, valt onder deze nieuwe wet. Het is een lerend stelsel, waarbij de gemeente onder andere afhankelijk is van het taalaanbod van de taalaanbieders. We zien dat taalaanbieders vaak niet (op tijd) voldoende taaldocenten kunnen vinden. Hierdoor starten statushouders later met hun inburgeringstraject dan was gepland. In 2022 heeft de gemeente voldaan aan de taakstelling huisvesting statushouders. De kleine achterstand van 2021 is ingelopen. 2022 sloten we af met een voorsprong van 15 personen, die we gehuisvest hebben. Echter, die voorsprong wordt verrekend met de taakstelling van 2023, waardoor Zwartewaterland waarschijnlijk minder statushouders hoeft te huisvesten in 2023.

Opvang vluchtelingen Oekraïne                                                                                                       

Sinds eind maart 2022 worden in de gemeente Zwartewaterland ontheemden uit Oekraïne opgevangen over vier gemeentelijk locaties.Deze opvanglocaties zijn ontstaan door diverse initiatieven vanuit de samenleving in Zwartewaterland. Veel vrijwilligers, maatschappelijke organisaties (onder meer kerken), ondernemers en gemeente hebben gezamenlijk vorm en inhoud gegeven aan deze opvang.
Aangezien er in beperkte mate sprake is van particuliere opvang zijn alle ontheemden goed in beeld. Het lijkt erop dat de oorlog een ongewisse periode zal voortduren, waardoor de gemeente voor de uitdaging staat om deze opvang te verduurzamen en te professionaliseren. Daarbij zoekt de gemeente de samenwerking met de Veiligheidsregio IJsselland voor de gehele vluchtelingenopvang waar de ontheemden uit Oekraïne onderdeel van uitmaken. De financiering van de kosten van deze opvang is geregeld via de rijksregeling: Regeling opvang Ontheemden Oekraïne (RooO).

Armoede en schulddienstverlening

In 2022 zijn we gestart met Vroegsignalering schulden. Vroegsignalering schulden is de manier om te voorkomen dat betalingsachterstanden verder oplopen en zich ontwikkelen tot een problematische schuldsituatie. Dit hebben we gedaan door convenanten af te sluiten met vaste lasten partners zoals woningbouwverenigingen, energie- en watermaatschappijen en zorgverzekeraars. Ook hebben we                                             veel inwoners kunnen ondersteunen met de Energietoeslag, het Kindpakket en de bijdrage voor de Collectieve zorgverzekering. Inwoners met een inkomen tot 120% van de bijstandsnorm kwamen in 2022 in aanmerking voor een energietoeslag. Vanwege de hoge inflatie en hoge energierekening hebben ook inwoners met een inkomen boven de 120% van de bijstandsnorm moeite met het betalen van de rekeningen. Om die reden heeft de raad in november 2022 een motie aangenomen om een Sociaal Noodfonds in te stellen voor energieregelingen voor alleenstaanden en gezinnen met een inkomen tussen 120% en 150% van de bijstandsnorm. Daarnaast worden Energiecoaches ingezet om huishoudens te ondersteunen in het nemen van energiebesparende maatregelen. Tenslotte is het Beleidsplan Armoede en Schulden 2022-2026 vastgesteld.  Hierin is o.a. de Participatieregeling minima opgenomen. Via deze regeling wordt een bijdrage verstrekt aan jong en oud voor deelname aan maatschappelijke, culturele of sportieve activiteiten.

Arbeidsparticipatie en Beschut Werk

Het aantal mensen in de bijstand is verder afgenomen, onder meer vanwege uitstroom naar betaald werk. De bereidheid van ons lokale bedrijfsleven om mensen (met een beperking) in dienst te nemen is groot. Er is extra inzet gepleegd op de doelgroepen statushouders en jongeren, bijvoorbeeld via duale trajecten (leren en werken) in samenwerking met het onderwijs en bedrijfsleven. Aan de hand van een driesporenbeleid (directe bemiddeling, re-integratie en participatie) hebben we inwoners geactiveerd en waar nodig begeleid/ondersteund. Het betrof zowel inwoners met een (bijstands)uitkering als niet uitkeringsgerechtigden. Ook de doelgroep banenafspraak en beschut werk valt hieronder. Vaak wordt ook jobcoaching ingezet. Eind 2022 zijn er ongeveer 56 mensen aan het werk met een loonkostensubsidie. De doelgroep beschut werk is relatief klein. Het gaat om 7 mensen die bij een reguliere werkgever of sociaal ontwikkelbedrijf TIEM aan de slag zijn. We zetten actief in op het realiseren van beschutte werkplekken en concluderen dat er eind 2022 niet meer behoefte is.                                                                                                                                                                                              
Zorg voor kinderen en jongeren                                                                                                                 In Zwartewaterland vinden we het belangrijk dat jongeren gezond en veilig opgroeien. Samen met partners in het voorliggend veld en het onderwijs werken we samen aan een optimale ontwikkeling van alle kinderen in Zwartewaterland. Voor de inkoop van specialistische jeugdhulp zijn we als gemeente aangesloten bij het Regionaal Serviceteam Jeugd IJsselland. In 2022 zijn de voorbereidingen getroffen voor het nieuwe inkoopmodel dat op 1 januari 2023 van start is gegaan. Dit model geeft meer mogelijkheden voor maatwerk. Door de nieuwe wet Woonplaatsbeginsel hebben we in 2022 minderen kinderen in zorg gehad. We hebben afscheid genomen van de inhuur van het jongerenwerk via een externe welzijnsorganisatie. Door de aanstelling van 2 jongerenwerkers bij de gemeentelijke organisatie willen we de integrale preventieaanpak versterken.

Onderwijs

In 2022 hebben wij met onze netwerkpartners de lokale educatieve en preventieve agenda ‘Samen voor een kansrijke ontwikkeling’ vastgesteld. Hiermee hebben we onze gezamenlijke visie op het bevorderen van de onderwijskansen en preventie voor de periode 2023-2027 op hoofdlijnen bepaald. We verbinden het onderwijskansenbeleid nadrukkelijk met het preventiebeleid. In mei 2022 heeft er vanuit het project Verbinding Onderwijs en Jeugdhulp een succesvolle inspiratiebijeenkomst plaatsgevonden met netwerkpartners vanuit het onderwijs, kinderopvang, jeugdhulp en andere betrokken maatschappelijke organisaties. Door de stuurgroep zijn de doelstellingen voor de komende twee jaar vastgesteld en zijn de drie werkgroepen: voorveld, zorgstructuur, kennisdeling/visie met hun nieuwe opdracht aan de slag gegaan.

Veiligheid

Hoewel we één van de meest veilige gemeenten van Nederland zijn, voeren we een actief veiligheidsbeleid. Onder andere gaat het om de uitvoering van het plan van aanpak ondermijning, dat hoort bij het eerder opgestelde ondermijningsbeeld waarin de risico's voor onze gemeente zijn uitgewerkt. Speerpunt hierbij is het investeren in bewustwording en het weerbaarder maken van inwoners in het buitengebied tegen georganiseerde criminaliteit. Eind vorig jaar zijn de laatste stappen gezet voor de -in het eerste kwartaal van 2023 behaalde- accreditatie voor de eerste ster van het keurmerk Veilig Buitengebied.
Via het mobiel medialab van de politie is bij de inwoners aandacht gevraagd voor de gevaren van digitale criminaliteit. Met meerdere beheerders van Whatsapp-groepen is contact geweest over de veiligheid in de buurt of kern.
In overleg met onze buurgemeenten binnen het politiebasisteam IJsselland-Noord is de voorbereiding van een nieuw integraal veiligheidsplan doorgeschoven naar 2023.

Omgevingswet

Ook dit jaar hebben we weer een aantal stappen gezet om ons voor te bereiden op de invoering van de Omgevingswet. Begin 2022 heeft de raad de lijst met activiteiten vastgesteld, waarvoor advies van de gemeenteraad nodig is voor een buitenplanse omgevingsactiviteit onder de nieuwe wetgeving. Ook is de Verordening op de Gemeentelijke Adviescommissie Omgeving (erfgoed en welstand) vastgesteld en het bijbehorende benoemingsbesluit voor de leden van deze gemeentelijke adviescommissie. Verder heeft de raad ingestemd met de Verordening nadeelcompensatie en het Delegatiebesluit. Bij dit laatste gaat het om het voor een deel delegeren van de bevoegdheid van de raad om het omgevingsplan te wijzigen naar het college. De Erfgoedverordening is aangepast op de veranderingen die de Omgevingswet met zich meebrengt. De Erfgoedverordening is gebaseerd op de meest recente modelverordening van de VNG en is door de raad kort na de jaarwisseling in 2023 vastgesteld.  

Datum inwerkingtreding

Tijdens de bestuurlijke overleggen op 23 en 25 januari 2023 hebben Minister de Jonge van Volkshuisvesting en Ruimtelijke ordening en de koepelorganisaties VNG, het IPO en de Unie van Waterschappen gesproken over de stand van zaken van de Omgevingswet en het Digitale Stelsel Omgevingswet (DSO). De gezamenlijke conclusie was dat de voorwaarden voor inwerkingtreding voldoende zijn ingevuld om een besluit te nemen over de datum waarop de wet van kracht wordt. De datum van 1 januari 2024 heeft breed draagvlak bij alle partijen. Op 14 maart 2023 heeft de Eerste Kamer ingestemd met deze invoeringsdatum.

Participatie in het fysieke domein

Onze gemeente heeft ruime ervaring met inwonersparticipatie. Enkele jaren geleden is onze werkwijze beschreven in de notitie 'Zo zijn onze manieren'. Participatie in het fysieke domein krijgt onder de vlag van de Omgevingswet een nog steviger positie. Het is belangrijk om vast te stellen welke kaders, uitgangspunten en spelregels belangrijk zijn bij de vormgeving van participatie in het fysieke domein. Voor inwoners, bedrijven en instellingen wordt hiermee transparant op basis waarvan participatie wordt ingericht. Tijdens twee informatieavonden (oktober 2022 en februari 2023) is met de raad verkend hoe concreet invulling kan worden gegeven aan participatie bij ruimtelijke initiatieven uit de samenleving en bij onze eigen plannen en beleid. Deze inbreng wordt betrokken bij het in 2023 vast te stellen participatiebeleid.

Legesverordening

Een nieuwe legesverordening die geënt is op de nieuwe instrumenten uit de Omgevingswet is in voorbereiding. Hierbij is expliciet aandacht besteed aan de kostendekkendheid, de effecten van de invoering van de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb) en het nieuwe vergunningsproces. In 2023 worden de keuzemogelijkheden die in de verordening gemaakt kunnen worden met de raad besproken. Vervolgens zal deze ter vaststelling worden aangeboden.

Ondernemen en programmeringsruimte voor bedrijven
Regionale afspraken programmeringsruimte

In 2023 lopen de huidige programmeringsafspraken af. Deze zijn in West-Overijssels verband gemaakt tussen gemeenten en de provincie. Omdat de huidige afspraken aflopen is in 2022 gestart met het voorbereiden van nieuwe afspraken. Hiervoor is onder andere een nieuwe prognose uitgevoerd en is in regionaal verband gesproken over de gewenste richting van de afspraken. Gezien de ambities is het voorstel vanuit de regio om de afspraken naast kwantitatief, ook meer kwalitatief in te steken. Bijvoorbeeld over hoe we in West-Overijssel invulling willen geven aan duurzame en circulaire bedrijventerreinen.

Uitbreidingsplannen in onze gemeente

Eind 2022 heeft de raad de bestemmingsplannen Zevenhont Oost en Zuid en de bijbehorende beeldkwaliteitsplannen vastgesteld. Hiermee wordt de uitbreiding van het bestaande bedrijventerrein Zevenhont gefaciliteerd. Om te voorkomen dat hoge bebouwing dicht bij de woningen langs de Cellemuiden komt is aan de randen een lagere maximale bouwhoogte toegepast namelijk 12 meter in plaats van 16 meter. Naar verwachting wordt in 2023 gestart met de uitgifte van bouwrijpe kavels.

Om de kwaliteit van het bouwplan bij Zevenhont Zuid te borgen is in nauwe samenspraak met het Oversticht een beeldkwaliteitsplan opgesteld. Dit is tegelijk met het bestemmingsplan vastgesteld. Verder is in het bestemmingsplan nieuwe infrastructuur opgenomen die bijdraagt aan een betere ontsluiting van de industrieterreinen en afwikkeling van het verkeer: de rotonde op de Nieuwe Weg, een aansluiting van de rotonde op de bestaande Blokmat en een fietsverbinding langs de Roebollige kreek die aansluit op de Cellemuiden.
Voor Zevenhont Midden is inmiddels ook het ontwerp-bestemmingsplan vastgesteld (gevolgd door het bestemmingsplan in het voorjaar van 2023).

Met deze uitbreidingen wordt circa 40 hectare bedrijventerrein toegevoegd aan Genemuiden. We hebben ons ervoor ingezet dit in goede afstemming met de omgeving te doen, om draagvlak te verwerven voor deze substantiële uitbreiding. De bestemmingsplannen voorzien in een robuuste landschappelijke inpassing, waar zowel groen als water een plaats heeft. In de toekomst zal het accent steeds sterker komen te liggen op kwalitatieve (in plaats van kwantitatieve) programmering.

Topwerklocatie

Binnen het plan Topwerklocatie werken we aan de thema's energietransitie, circulaire productieprocessen en profilering van het cluster. Het onderzoek naar het energieprofiel en de mogelijkheden van duurzame opwek zijn afgerond. Ook het onderdeel 'profilering' is afgerond. Via een online platform wordt de naamsbekendheid van het tapijtcluster vergroot. Hierop worden ook nieuws en vacatures gedeeld.
Het onderzoek naar het benutten van de kracht van het Genemuidens tapijtcluster om een duurzaam en lokaal verdienmodel te creëren rondom circulair tapijt is in 2022 gestart.

Agenda Regio Zwolle

In het samenwerkingsverband Regio Zwolle lag in 2022 -naast het thema economie- het accent op de verstedelijkingsstrategie en de Human Capital Agenda. Eind 2022 is een start gemaakt met de nieuwe strategische agenda van de Regio Zwolle die de huidige in 2023/2024 gaat vervangen.

Onze visie op de samenwerking in de Regio Zwolle stellen we in 2023 vast. In 2022 bereidden we ons hierop voor. Bij de visie hebben we aandacht voor de kansen en mogelijkheden die de agenda van de Regio Zwolle ons biedt. In de Regio Zwolle gaan veel middelen om. De zware investeringsagenda staat op gespannen voet met de democratische legitimatie van deze lichte netwerkstructuur. Dit is een blijvend punt van zorg. Tijdige en volwaardige betrokkenheid van raden en staten zien we als randvoorwaardelijk voor een breed gedragen en uitvoerbare agenda.

Duurzaam wonen

Om (toekomstige) Zwartewaterlanders meer kansen te bieden op de woningmarkt willen we de komende jaren voldoende woningen toevoegen aan ons woningbestand. Om dit proces te versnellen is in maart 2022 een woonaanjager gestart. Deze focust zich op het aanjagen en versnellen van de realisatie van diverse woon- en/of verblijfsruimten met goede leefomstandigheden.

In september 2022 is de Bouwsteen Wonen door de raad vastgesteld. De bouwsteen bevat onze ambities op het gebied van woningbouw en volkshuisvesting en geeft richtinggevende keuzes voor het woningbouwbeleid. Deze gaan we samen met inwoners, ondernemers en andere partners gebiedsgericht uitwerken voor Hasselt, Genemuiden, Zwartsluis en de kleine kernen. Het gaat onder andere om beleidskeuzes over:

• de versnelling van de woningbouw

Als resultaat hiervan kan bv. de versnelde ontwikkeling van Binnenveld worden gezien. De totale plancapaciteit is inmiddels verhoogd naar 975, waarvan de harde plancapaciteit circa 600 bedraagt. Ten behoeve van het vergroten van plancapaciteit blijven we alert op de beschikbaarheid van geschikte locaties.

• inbreiding boven uitbreiding om de kwaliteiten van de dorpen en het landschap te versterken

Voorbeelden hiervan zijn de ontwikkeling van de locatie Trekschuit in Hasselt en Frion in Zwartsluis.

• betaalbare woningbouw: minimaal twee derde van het woningbouwprogramma moet betaalbaar zijn
  We komen uit een situatie waarbij weinig betaalbare woningen in het planaanbod waren opgenomen; dit aandeel is het afgelopen jaar verhoogd. Daarnaast wordt een ‘starterspakket’ ontwikkeld waardoor woningen meer betaalbaar zijn voor de doelgroep.
• aansluiten op de kwalitatieve woonbehoefte per gebied/kern

Voor Binnenveld is de behoefte o.a. naar voren gekomen in het participatietraject. Ook voor Hasselt om de Weede zijn afspraken gemaakt om m.n. in de lokale woonbehoefte te voorzien.

• speciale aandacht voor starters en senioren en toegankelijk bouwen

Het aandeel in het planaanbod voor starters en senioren is het afgelopen jaar aanmerkelijk gestegen, zodat meer dan de helft van ons planaanbod nu voor deze doelgroepen geschikt is.

• groene, duurzame woningbouw

Bij nieuwe plannen wordt gestreefd naar duurzame wijken met voldoende groen.

 De Bouwsteen Wonen wordt onderdeel van de reeds vastgestelde Omgevingsvisie.

Hasselt om de Weede

In de nieuwbouwlocatie Hasselt om de Weede zijn alle gronden van fase 1A inmiddels uitgegeven. De realisatie van fase 1A is bijna gereed. Er zal gefaseerd woonrijp worden gemaakt.
In fase 1B continueren we de ontwikkeling van de woningbouw van Hasselt. Fase 1B voorziet in circa 200 woningen in verschillende woningtypen voor diverse doelgroepen en de herontwikkeling van Terwee 4 (de boerderijlocatie). Nadat in 2021 het stedenbouwkundig en beeldkwaliteitsplan al waren vastgesteld, heeft de raad in juni 2022 ingestemd met het bestemmingsplan. Nu het bestemmingsplan fase 1B vastgesteld en onherroepelijk is, is de voorbereiding voor het bouwrijp maken opgestart. Begin 2023 kan gestart worden met de verkoop van de kavels. Aan de ontwikkeling van fase 1B lag een uitgebreid participatieproces ten grondslag.
In Hasselt om de Weede 1B Zuid (de Weede Hoven) wordt nog gebouwd. Zodra dit gereed is wordt de omgeving woonrijp gemaakt.

TAG West

In het voorjaar van 2022 is het bestemmingsplan Tag West fase 2 in Genemuiden vastgesteld. Het voorziet in de bouw van 240 woningen. Hiermee is een belangrijke stap gezet in het voorzien in de woonbehoefte in Genemuiden. Beoogd is een mix van verschillende woningtypes: 122 rijwoningen, 76 twee-onder-een-kap woningen en 39 kavels voor vrijstaande woningen. Onderbouwd en binnen marges kan worden afgeweken van deze categorieën om in te kunnen spelen op veranderingen in de woningmarkt. De verkoop van de eerste serie woningen en kavels is reeds gestart.
Daarnaast heeft de gemeenteraad ingestemd met de wijziging van het bestemmingsplan Tag West fase 1, waardoor 10 extra woningen kunnen worden gerealiseerd. Hiermee komt het geheel van fase 1 ook uit op 240 woningen. Met deze 10 extra woningen komen we tegemoet aan de woonbehoefte. Tevens is door de toevoeging van deze woningen sprake van een betere stedenbouwkundige inpassing. Een deel van het openbaar gebied is nog niet overgedragen. We proberen dit zo spoedig mogelijk voor elkaar te krijgen zodat de Tagweg definitief kan worden ingericht.

Locatie Binnenveld

Inmiddels zijn voorbereidende stappen gezet voor de versnelde ontwikkeling van een deel van de locatie Binnenveld, waarmee we tevens beogen een invulling te kunnen geven aan het zorginitiatief. De locatie ligt direct ten zuiden van en grenst aan de bebouwing in Genemuiden. Voor de ontwikkeling is een voorbereidingskrediet beschikbaar gesteld. Afgelopen juli zijn meedenk-bijeenkomsten georganiseerd waarbij inwoners en belanghebbenden hun inbreng hebben gegeven. Dit resulteerde in ontwikkelscenario's die zijn teruggekoppeld tijdens de informatiebijeenkomst van de raad in dezelfde maand.
In het voorjaar van 2023 wordt de grondexploitatie door de gemeenteraad naar verwachting vastgesteld. Hierna kan een aanvang gemaakt worden met bouwrijp maken. Aansluitend wordt gestart met de kaveluitgifte.

School Jan van Arkelstraat

De voormalige school aan de Jan van Arkelstraat in Genemuiden is gekocht door Van Dalfsen Bouw B.V. Deze plek biedt de mogelijkheid van de bouw van maximaal 15 appartementen. Er loopt op dit moment nog een huurcontract van een paar jaar. Naar verwachting volgt daarna een eventuele ontwikkeling.

De Meente

De gemeente heeft met Wetland Wonen de afspraken omtrent de ontwikkeling van 45 sociale woonappartementen vastgelegd in een anterieure overeenkomst. De uitgebreide omgevingsvergunning is aangevraagd en deze procedure wordt in 2023 doorlopen. De bouw van de appartementen is verdeeld in twee fasen. Afhankelijk van het onherroepelijk worden van de omgevingsvergunning zal de bouw van de eerste fase zo snel mogelijk starten.

Roskam en Klaver

Voor het voormalige bedrijventerrein van Roskam en Klaver in Zwartsluis is door een ontwikkelaar een plan ontwikkeld ten behoeve van woningbouw. Het plan bestaat uit dertien appartementen en maximaal negen grondgebonden woningen. Waarbij de mogelijkheid bestaat om van twee vrijstaande woningen maximaal vier twee-onder-één kap woningen te maken. Nadat het ontwerpbestemmingsplan en het beeldkwaliteitsplan ter inzage hebben gelegen is het bestemmingsplan in de tweede helft van 2022 vastgesteld. In 2023 worden de opstallen op de locatie gesloopt en wordt de locatie bouwrijp gemaakt. De eigenaar is gestart met de verkoop van de woningen.

Agnietenterrein

Alle woningen en appartementen zijn gerealiseerd en bewoond. Eind 2022 is gestart met het woonrijp maken.

Hasselt Overwaters

Op verzoek van de gemeenteraad is het college met AM Wonen in gesprek gegaan om het aantal woningen op Hasselt Overwaters fors te verminderen en te komen tot een kleinschaliger ontwikkeling. Dit heeft geleid tot de afspraak dat onze gemeente de resterende landerijen en erf (circa 11 hectare) terugkoopt. Waardoor de gemeente de locatie zelfstandig kan ontwikkelen.
Parallel aan dit proces zijn wij gestart met het onderzoek naar de invullingsmogelijkheden van het gebied. Dit gebeurt in overleg met belanghebbenden en omwonenden. We verwachten in de loop van 2023 concrete voorstellen aangaande de invulling aan de gemeenteraad voor te leggen.

Herontwikkeling locatie Bodewes

De herontwikkeling van deze locatie richt zich op de verandering van een industriële naar een recreatieve functie en de realisatie van een nieuwe weg parallel aan de N331 voor een goede verkeersafwikkeling in het centrum van Hasselt. Momenteel loopt een beroepsprocedure bij de Raad van State. Er is nog geen duidelijkheid over het moment waarop deze in behandeling wordt genomen. Met de eigenaren direct grenzend aan de parallelweg is inmiddels overeenstemming bereikt over de inrichting van het gebied tussen de weg en het privé-eigendom. Met de ontwikkelaar is afgesproken om, vooruitlopend op de behandeling bij de Raad van State, te starten met de realisatie van de parallelweg. Zodra het bestemmingsplan onherroepelijk is, zal de ontwikkelaar starten met de feitelijke ontwikkeling.

Afronding Krachtig accommoderen en herontwikkeling overige locaties

Het project Krachtig Accommoderen dat toeziet op het maatschappelijk vastgoed is in 2022 formeel afgerond. Er zijn gebouwen verkocht en panden herbestemd met een nieuwe invulling. Ook zijn exploitaties verbeterd, functies samengevoegd en bezettingsgraden verhoogd. Achterstallig onderhoud is weggewerkt en ad hoc onderhoud is omgezet in planmatig onderhoud. Via diverse projecten en het planmatig onderhoud werken wij de komende periode verder aan ons vastgoed, waarin wij verduurzaming meenemen.

Een aantal her te ontwikkelen locaties vorm(d)en een op zich zelf staand ruimtelijk project. Voorbeelden hiervan zijn de herontwikkeling van de voormalige gemeentewerf in Hasselt met een Knarrenhof, de herontwikkeling van de voormalige basisschool De Trekschuit en de herontwikkeling van het gebouwtje 'Links Af'. Op deze plaats besteden we aandacht aan de laatste stand van zaken aangaande laatstgenoemde locaties te Hasselt.

Knarrenhof

Op de locatie van de voormalige gemeentewerf en politiebureau aan het Tijlswegje heeft stichting Knarrenhof inmiddels 16 levensloopbestendige woningen gerealiseerd. Vanaf september 2022 is gestart met de eerste fase van de oplevering. Daarna is het terrein woonrijp gemaakt.

Locatie 'Links Af'
De gemeenteraad heeft de grondexploitatie herontwikkeling van de locatie Links Af en omgeving met een AHOED (Apotheek en Huisartsen Onder Een Dak) vastgesteld. Met het vaststellen van de grondexploitatie en het beschikbaar stellen van de budgetten kan de verdere ontwikkeling van het plangebied worden uitgevoerd. Met de ontwikkelaar is een koop-ontwikkelovereenkomst overeengekomen. De herontwikkeling heeft een maatschappelijk karakter die extra kwaliteit biedt voor de locatie en de inwoners van Hasselt. In de voorlopige invulling is naast de AHOED tevens ruimte gemaakt voor een nieuwe pump-trackbaan en een vernieuwd parkeerterrein. Na een aantal participatiemomenten is gestart met de uitwerking van het ontwerp bestemmingsplan. In 2023 wordt de planologische procedure gevolgd en wordt het plan ter vaststelling aan de gemeenteraad aangeboden.

Locatie de Trekschuit

De herontwikkeling van de locatie van de voormalige basisschool de Trekschuit is gegund aan Koraal Ontwikkeling uit Genemuiden. Met deze lokale partij worden in ieder geval wooneenheden voor begeleid wonen voor 20 cliënten van JP van den Bent uit Hasselt gerealiseerd. Naast de appartementen voor JP van den Bent komen op de locatie ook wooneenheden voor andere doelgroepen. Tijdelijk is er sprake van antikraak-bewoning om leegstand en verpaupering te voorkomen.

Strategische grondaankopen

De gemeenteraad heeft ingestemd met twee strategische grondaankopen. Dit betreft het verwerven van een perceel grond (22 hectare) nabij Zwartsluis dat gunstig gelegen is om eventueel voor de energietransitie ingezet te worden. De grond kan echter ook voor andere doeleinden worden ingezet. Over de ontwikkeling van de gronden komt op een later moment een voorstel naar de raad.
Daarnaast heeft in Genemuiden aankoop van agrarische grond en stikstofrechten plaatsgevonden. Door deze aankoop kan de agrarische grond verpacht worden aan een pachter in het plangebied Zevenhont Oost, waardoor de planontwikkeling voortvarend kan worden opgepakt. Hoewel wij er van uitgaan met de methode van "intern salderen" de uitbreiding van Zevenhont Oost te kunnen realiseren, kunnen de stikstofrechten, indien nodig, voor de methode van "extern salderen" worden ingezet.
De beide grondaankopen zijn op de balans van de gemeente per 31-12-2022 opgenomen onder de post "materiële vaste activa".

Pré-mantelzorgwoningen

Om meer flexibiliteit te bieden voor mantelzorgwoningen in de pré-mantelzorg fase is eind 2022 hiervoor een beleidsregel ontwikkeld en ter inzage gelegd. We stimuleren met deze beleidsregel het omzien naar elkaar in een eerder stadium. Het geeft bewoners meer flexibiliteit om zorg in de eigen omgeving te bieden en voor te sorteren op een mogelijk intensievere mantelzorgsituatie in de toekomst. Inspraakreacties op de beleidsregel worden meegewogen bij de definitieve besluitvorming.

Toevoegen woning op erven in het buitengebied

Regelmatig ontvangen wij initiatieven om een woning toe te voegen op erven in het buitengebied. Hiervoor hebben wij in 2022 een beleidskader ontwikkeld en vastgesteld. Het beleidskader omvat regels voor het toevoegen van een permanente woonfunctie en welke scenario's we daarbij passend vinden. Ons uitgangspunt is dat per perceel onder een aantal voorwaarden één woning toegevoegd kan worden. De ontwikkelmogelijkheden zijn vooral gericht op bestaande erven en er wordt zeer terughoudend omgegaan met uitbreiding van het aantal erven. Hiermee gaan wij verstening van het buitengebied tegen en dragen we bij aan het behouden en versterken van de ruimtelijke kwaliteit.

Startersleningen

Met het verstrekken van startersleningen worden koopwoningen beter bereikbaar voor starters en stimuleren wij de doorstroming op de woningmarkt. In 2022 zijn 12 nieuwe startersleningen toegekend.

Water en klimaatadaptatie

In 2022 hebben de overheden die in West-Overijssel in RIVUS-verband samen werken op het gebied van water en klimaatadaptatie, een nieuw regionaal bestuursakkoord gesloten. De beperkte kostenverhoging van circa € 11.000 vangen wij op in onze meerjarenbegroting. De RIVUS-samenwerking leidt onder andere tot:

• het verkrijgen van Impulsgelden van het Rijk voor het treffen van klimaatmaatregelen. De aanvraag van Impulsgelden in 2021 leverde ons een cofinanciering op van circa € 200.000 bij de uitvoering van klimaatcomponenten in de projecten van ons Gemeentelijk Rioleringsplan GRP.
• kennisdeling over te treffen klimaatmaatregelen in bestaand bebouwd gebied en uitleggebieden
• verminderen van personele kwetsbaarheid door samenwerking
• periodieke monitoring van klimaateffecten op het regionale systeem.

In 2022 hebben we via communicatie en bewustwording aandacht besteed aan het belang van ont-stenen en vergroenen van particuliere terreinen. Onder meer door deel te nemen aan het NK tegelwippen. Ook hebben we gericht gecommuniceerd over projecten zoals het realiseren van de water-retentie Genemuiden.

Bij onze planontwikkeling zoals het industrieterrein Zevenhont te Genemuiden en de woonwijk Hasselt om de Weede maakt klimaatadaptatie deel uit van het ontwerp. Ook bij een aantal projecten die we in het afgelopen jaar in onze openbare ruimte hebben uitgevoerd, vormde aanpassing aan het veranderende klimaat een belangrijke component.

Openbare ruimte en verkeersveiligheid

Er is al veel gedaan aan het inrichten van het centrum van Hasselt. De Rivierboulevard is aangelegd, de Veerpoort is opgebouwd en diverse straten zijn opnieuw ingericht. Ook is gewerkt aan het verlagen van de parkeerdruk in het centrum. Er zijn parkeerplaatsen aangelegd aan de Van Nahuysweg, de Grintwal en aan het diamanten Bolwerk.

De parkeerdruk in de drie kernen willen we verminderen. Met dit doel is in het voorjaar van 2022 een parkeeronderzoek uitgevoerd in Genemuiden, Zwartsluis en Hasselt. We hebben een parkeerbeleidsplan opgesteld dat kort na de jaarwisseling in 2023 is vastgesteld,
Bij het realiseren van nieuwe parkeerlocaties kijken we vooral naar de randen van wijken. Voor de centra is die keuze in Genemuiden (Koppel) en Hasselt (Diamanten Bolwerk) en straks Zwarsluis (Havendijk) al eerder gemaakt.

Daarnaast hebben we een Gemeentelijk Verkeers- en vervoersplan (GVVP) opgesteld om tot een veilig, betrouwbaar en duurzaam verkeers- en vervoerssysteem voor iedereen te komen. Voorafgaand aan de totstandkoming van het GVVP hebben zo'n 500 mensen via onze enquête hun reactie gegeven op knelpunten en kansen op het gebied van mobiliteit en verkeer. Ook is het GVVP besproken met maatschappelijke partijen. Na de vaststelling van het GVVP in november 2022 volgt begin 2023 het opstellen van een Uitvoeringsprogramma Mobiliteit met maatregelen voor de komende jaren. Koppelkansen met beheerprojecten worden zoveel mogelijk benut.

In 2022 zijn een aantal grote beheerprojecten uitgevoerd. Veelal gebeurde dit via een integrale aanpak waarin doelen op het gebied van verkeersveiligheid, klimaatadaptatie en leefbaarheid werden gecombineerd. De belangrijkste projecten zijn:

• Taanderij/Scheepvaartlaan Zwartsluis: naast de beheeropgave in het kader van het wegenonderhoud is een regenwaterriolering aangelegd. Waar mogelijk hebben we extra parkeerplaatsen aangelegd. De openbare ruimte is ingericht in samenspel met de bewoners
• Rosmolenstraat/Kalverstraat Hasselt: binnen dit project zijn verbeteringen doorgevoerd aan de riolering en het wegprofiel om de toekomstige wateroverlast te verminderen. Het laatste deel van dit project is in 2022 afgerond
• Veerweg Hasselt: de voorbereiding van dit project waarin vervanging en herinrichting plaatsvindt ter verbetering van de verkeersveiligheid en bereikbaarheid van de omgeving van het zwembad is afgerond in 2022. Op basis van het traject voor vergunningverlening zal de uitvoering plaatsvinden in 2023.
• Stenendijk Hasselt: Dit is een dijkverbeteringsproject van het waterschap vanuit het hoogwaterbeschermingsprogramma (HWBP), waarbij tevens het fietspad op de dijk vernieuwd wordt. De uitvoering loopt door in 2023
• Zwolsesteeg Buitengebied: In dit project wordt een vrijliggend fietspad aangelegd en de weg vervangen. In verband met de stikstofproblematiek is de uitvoering van de werkzaamheden uitgesteld naar 2023. We gaan maatregelen treffen met als doel de uitvoering in 2023 te laten plaatsvinden.
• Jan van Nassaustraat Genemuiden: Dit is een integraal project waarbij naast de beheeropgave een regenwaterriolering is aangelegd tussen de Jan van Arkelstraat en de reeds bestaande regenwaterriolering in de Prins Bernhardstraat. In dit project zijn tevens verkeersplateaus en een schoolzone aangelegd
• Jan van Arkelstraat Genemuiden: Naast de beheeropgave is een regenwaterriolering aangelegd, het wegprofiel is aangepast en er zijn groenvelden aangelegd
• Water-retentie Genemuiden: Er is een nieuwe verbinding gerealiseerd tussen het Varkensgat en de Bergingsvijver. De bergingscapaciteit van het regenwater is hiermee aanzienlijk vergroot en de wateroverlast op het binnenstedelijk gebied en industriegebied wordt hiermee verminderd.
• Fietspad Matenweg Genemuiden: Ter verbetering van de verkeersveiligheid voor fietsers wordt de fietspadverharding vervangen en verbreed. Na de voorbereiding in 2022, vindt de uitvoering in 2023 plaats.

De meeste speeltuinen die in de planning stonden van het Uitvoeringsprogramma Werk en Projecten 2022 zijn uitgevoerd of worden begin 2023 gerealiseerd. Ook is gestart met de voorbereiding van een centrale speelplek in iedere kern. De uitvoering daarvan staat gepland in 2023.

In Hasselt, Genemuiden en Zwartsluis zijn hondenuitlaatroutes gecreëerd. In overleg met betrokkenen zijn we bezig met de voorbereiding en uitvoering van hondenspeelweides.

Actualisatie beheerplannen

In 2022 is het beheerplan Civiele Kunstwerken geactualiseerd. In het beheerplan 2022 - 2032 is de technische staat van alle civiele kunstwerken, waaronder bruggen, steigers, sluizen en onderdoorgangen in beeld gebracht. Ook is nu de onderhoud- en vervangingsopgave voor de langere termijn beter inzichtelijk. Aanpassing heeft plaatsgevonden naar 10 jaar met een doorkijk naar 25 jaar. Het onderhoudsniveau is vastgesteld op niveau B van het CROW. Dat betekent dat de maximale levensduur wordt gehaald met een minimum aan uitgaven. Op basis van dit beheerplan zullen de civieltechnische kunstwerken de komende jaren onderhouden en vervangen worden. Dit onderhoud stemmen we zoveel mogelijk af met andere werkzaamheden.

Daarnaast is in 2022 gestart met het opstellen van het boombeheerplan. Doel hiervan is het opstellen van een cyclisch boombeheer met voldoende financiële middelen. De vervangingsopgave voor bomen wordt in dit beheerplan meegenomen. Tevens is eind 2022 begonnen met de actualisatie van het beheerplan kunst- en natuurgrasvelden en opstallen. Beide beheerplannen zullen in 2023 bestuurlijk vastgesteld worden.

Afval

Om het aandeel vervuiling (datgene wat niet thuishoort) in het GFT te verkleinen, is samen met de ROVA de campagne #Terugwinnaars gehouden. De campagne was een groot succes. De aangetroffen vervuiling ligt nu onder de drempelwaarde van 5%. Terwijl dit eerst een veelvoud hiervan was.

Energietransitie

In 2050 wil onze gemeente alle energie duurzaam opwekken. In 2022 heeft de raad voor de grootschalige opwek van zon en wind een aantal richtinggevende kaders vastgesteld. Het gaat hier om het lokaal eigendom, de landschappelijke inpassing en de aanwijzing van zoekgebieden.

Bij projecten voor grootschalige opwek van duurzame energie op land en water gaan wij uit van minimaal 50% lokaal eigendom en streven wij naar minimaal 75 - 100% lokaal eigendom.

Voor de landschappelijke inpassing van zon- en windenergie is de notitie 'Hoe en waar in het buitengebied van Zwartewaterland zouden grote zonneparken en windmolens kunnen worden toegelaten' vastgesteld. In deze notitie is het kwalitatieve en procesmatige afwegingskader opgenomen om zonneparken en windmolens zo goed mogelijk in te passen en verrommeling van het buitengebied door energietransitie tegen te gaan. Bij de inpassing vinden we het belangrijk de karakteristieke waarden van bebouwing, landschapstypen en cultuurhistorisch waardevolle structuren en elementen te behouden.

In oktober heeft de gemeenteraad de definitieve zoekgebieden voor zon- en windenergie vastgesteld. Aan de aanwijzing van de definitieve zoekgebieden is een uitgebreid participatietraject vooraf gegaan. Onderwerp van bespreking waren de concept zoekgebieden zoals de raad van Zwartewaterland deze op 4 februari 2021 heeft vastgesteld.

Als belangrijke stap om van het gebruik van aardgas af te komen heeft de raad de Transitievisie Warmte vastgesteld. Daarbij is het amendement aangenomen dat onze gemeente een visie opstelt hoe huurwoningen ook gaan voldoen aan de doelstellingen zoals gesteld in de Transitievisie warme. Hierbij krijgt isoleren als 'geen-spijt-maatregel' hoge prioriteit.

In de afgelopen periode zijn de voorbereidingen getroffen om in vijf wijken (Dedemsvaart-Zuid, Greente, Achter 't Tag, Hasselt om de Weede en Barsbeek) aan de slag te gaan. Doelstelling is dat deze wijken uiterlijk in 2030 de stap naar aardgasvrij eenvoudig kunnen maken. Voor het welslagen van deze ambitie zijn we voor een belangrijk deel afhankelijk van de bereidheid van de inwoners om mee te werken. Wij proberen hen hierin te faciliteren en te informeren.

Vitaal platteland en gebiedsgerichte aanpak Noordwest-Overijssel

Sinds enkele jaren werken we onder regie van de Provincie Overijssel samen met mede-overheden en gebiedspartners samen aan een vitaal platteland. Dit gebeurt via de Gebiedsgerichte Aanpak (GGA) Noordwest Overijssel. In deelgebiedscommissies en in een overkoepelende structuur voor Noordwest Overijssel wordt besproken wat nodig is voor een toekomstbestendig landelijk gebied. Hiervoor is een gebiedsanalyse uitgevoerd. Deze is opgenomen in het Startdocument dat de gemeenteraad begin 2022 ter kennis is gebracht. De gebiedsgerichte aanpak heeft een integrale insteek en kent een aantal hoofdopgaven waaronder het terugdringen van de veenweidebodemdaling, het verminderen van de stikstofemissie en het realiseren van een toekomstperspectief voor de agrarische sector.

Een van de oorzaken van de niet-gewenste bodemdaling in de polder Mastenbroek is de laaggelegen Koekoekspolder nabij IJsselmuiden, waardoor wegzijging plaatsvindt van (grond-)water vanuit de omliggende polder Mastenbroek. Voor het remmen van de bodemdaling zijn verschillende handelingsperspectieven onderzocht die in 2022 aan de raad zijn gepresenteerd. De rapportage wordt betrokken bij te maken keuzes voor een toekomstige robuuste inrichting van het gebied.

Inmiddels zijn de nieuwe kabinetsplannen voor de klimaatopgave en de stikstofaanpak op hoofdlijnen bekend. De landbouw staat in Nederland aan de vooravond van een belangrijke transitie. Bij de provincies is een belangrijke regierol weggelegd bij de gebiedsgerichte uitwerking van de (startnotitie) Nationaal Programma Landelijk Gebied (NPLG), die medio 2022 verscheen. De provincie Overijssel heeft ervoor gekozen aan te sluiten bij de reeds bestaande indeling voor de GGA in de zes geografische GGA-gebieden in Overijssel. Deze keuze sluit aan bij de motie die onze raad afgelopen zomer heeft aangenomen, waarin wordt aangegeven dat het lopende proces met betrekking tot de Gebiedsgerichte Aanpak het uitgangspunt moet zijn voor de aanpak van stikstof.

Samen met andere partners hebben wij onze inbreng kunnen leveren op de Houtskoolschets Provinciaal Programma Landelijk Gebied (PPLG) die de Provincie Overijssel eind 2022 opleverde. Deze inbreng is waar nodig verwerkt in de eerste versie van het PPLG Overijssel en de aanpak van het vervolgproces. We hebben gepleit voor het belang van toekomstbestendige verdienmodellen voor de agrarische sector. De provincie gaat een uitgebreide analyse uitvoeren naar de sociaaleconomische impact van het PPLG op het landelijk gebied en heeft zich bij het rijk inmiddels hard gemaakt voor een toekomstbestendig verdienmodel voor maatschappelijke/ecosysteemdiensten, met langjarige contracten tot 30 jaar.

De uitkomsten van de gezamenlijke aanpak zullen moeten worden vertaald of geborgd in het ruimtelijk beleid van de deelnemende overheden. Voor onze gemeente is dat de gemeentelijke Omgevingsvisie en het Omgevingsplan voor het buitengebied.